Christianne van der Wal & Vera Bergkamp
VVD-minister
Weigerde antwoord te geven
Sommige boeren komen steeds meer in noodweer door het stikstofbeleid van de overheid. BVNL-leider Wybren van Haga vraagt daarom aan Stikstofminister Christianne van der Wal (VVD) hoe lang de boeren nog in onzekerheid moeten blijven en “zich ophangen omdat ze het niet meer zien zitten”. Van der Wal reageert verbijsterd, evenals Kamervoorzitter Vera Bergkamp: “Als u de minister zo bejegent en dit soort grote woorden gebruikt, snap ik eerlijk gezegd ook wel dat de minister zegt: ik houd er even mee op.”
Steeds meer boeren worden wanhopig van het stikstofbeleid, waardoor sommigen de hand aan zichzelf slaan. Afgelopen zomer kaartte BVNL-leider Wybren van Haga dit al eens aan.
“Alleen al in de provincie Drenthe hebben vijf boeren de hand aan zichzelf geslagen,” zei hij. “In de provincie Utrecht heeft gisteren een boer zichzelf van het leven beroofd. Het stikstofbeleid van het kabinet is een regelrechte aanslag op de boerensector, die in haar voortbestaan wordt bedreigd.”
“Hoe lang nog onzekerheid?”
Donderdagavond, tijdens het stikstofdebat in de Tweede Kamer, brengt Van Haga het probleem opnieuw ten berde. Hij wil weten hoe lang boeren nog in de onzekerheid moeten verkeren. Daarom heeft hij een vraag voor Stikstofminister Christianne van der Wal (VVD).
“De gemiddelde ondernemer wil gewoon in een rechte lijn van A naar B,” zegt hij. “Ik vraag de minister dus: hoeveel jaar gaan we erover doen voordat we een andere KDW, of een andere stikstofdepositiewaarde gaan aannemen? Hoeveel jaar gaan we nog ambtelijke plannetjes maken en de boeren in onzekerheid laten, boeren die zichzelf ophangen omdat ze het niet meer zien zitten, door deze minister?”
“Zo…” reageert minister Van der Wal verbijsterd.
Kamervoorzitter Vera Bergkamp zegt verontwaardigd: “Nee, nee, nee, nee, nee. U gebruikt heftige taal, meneer Van Haga. Het betreft ook mensen die dit debat volgen. U gaat over uw eigen woorden, maar ik wil u wel vragen om daar toch op te letten. Dit zijn echt heftige woorden.”
Van Haga probeert meermaals wat te zeggen, maar zijn microfoon is uitgezet door Bergkamp. Van der Wal vervolgt: “Ik sta hier in alle oprechtheid antwoord te geven. Dit is blijkbaar niet het antwoord dat de heer Van Haga wil horen, maar dit is echt geen reactie! Excuses. Dat geeft echt geen pas. Dat meen ik echt!”
Antwoord van Stikstofminister
Van Haga laat, ondanks zijn uitgezette microfoon, blijken dat hij graag een antwoord wil van de minister. Maar Bergkamp legt uit: “Nee, meneer Van Haga, we gaan naar de heer Eppink van JA21. U gaat over uw eigen woorden, meneer Van Haga, maar als u de minister zo bejegent en dit soort grote woorden gebruikt, snap ik eerlijk gezegd ook wel dat de minister zegt: ik houd er even mee op.”
Van der Wal besluit toch te antwoorden: “Ik geef oprecht antwoord op de vraag over de KDW. Het gaat om de KDW als alternatief in de wet. Daar zijn we mee bezig. Dat gaat geen jaren duren. Dit is geen ambtelijk traject. Dit doen we met de samenleving, met de agrarische sector, met natuurorganisaties en met gedeputeerden. We kijken daar samen naar. We halen er wetenschappers bij. We kijken oprecht of er een alternatief is dat juridisch haalbaar is. Als we dat hebben, dan zetten we dat in. Zo simpel is het!”
SIMPEL is inderdaad het woord wat in mij opkomt als ik van der Wal zie.
Jan hierover
Mevrouw Bergkamp,
Bizar moment gisteren in de Tweede Kamer. Helaas weer met u in de hoofdrol. U vond het als Kamervoorzitter namelijk prima dat VVD-minister Christianne van der Wal (het koplampkijkende konijn op bovenstaande foto) weigerde om in het stikstofdebat antwoord te geven op een vraag van BVNL-Kamerlid Wybren van Haga over de KDW, de kritische depositiewaarde. De reden? Van Haga zei dat boeren in Nederland zelfmoord plegen door het beleid van deze minister. In plaats van Van der Wal te dwingen om de inhoudelijke vraag van Van Haga netjes te beantwoorden, gaf u aan er alle begrip voor te hebben dat de minister geen zin had om in te gaan op de vraag.
Van Haga moest het wat u betreft doen met een verontwaardigd “Zooooo!” van de minister. Drie keer achter elkaar uitgesproken zelfs.
“Zooooo!”
“Zooooo!”
“Zooooo!”
Letterlijk zei Van Haga: “(…) Hoeveel jaar gaan we hierover doen, voordat we een andere stikstofwaarde gaan aannemen? Hoeveel jaar gaan we nog ambtelijke plannetjes maken en de boeren in onzekerheid laten? Boeren die zichzelf ophangen omdat ze het niet meer zien zitten, door deze minister (…)”
Het was natuurlijk niet líef van Van Haga dat hij de VVD-minister aansprak op het effect van háár gekloot met dat kaartje waarop boeren precies konden zien of hun bedrijf ten dode opgeschreven was, háár foutieve lijst met de grootste ammoniakuitstoters en vooral háár gedreig met onteigening van boeren.
Maar Kamerleden zijn op de wereld om het kabinet te controleren en niet om lief te zijn voor ministers.
Al helemaal niet voor falende ministers.
En u bent als Kamervoorzitter juist aangesteld om te zorgen dat ministers zich verantwoorden voor hun beleid.
Daarom snapte ik er niks van dat u haar liet wegkomen met een duik in de slachtofferrol.
Van Haga zei namelijk niks geks.
Er hébben boeren zelfmoord gepleegd door het stikstofbeleid van deze minister voor Natuur en Stikstof. Net als tijdens de coronacrisis bewoners van verpleeghuizen de dood werden ingejaagd doordat CDA-minister Hugo de Jonge hun behandelaars aanvankelijk verbood mondkapjes te dragen. Dat zijn gewoon de feiten. En ik vond het dus gek dat deze feiten niet benoemd mogen worden in de Tweede Kamer. U zei zelfs letterlijk tegen Van Haga: “U gebruikt heftige taal. Er zijn ook mensen die dit debat volgen. U gaat over uw eigen woorden, maar ik wil u toch vragen daar even op te letten.” Ofwel: in plaats van de “Zooooo!”-zegger erop te wijzen dat ze netjes antwoord moest geven op de vraag van Van Haga, gaf u hém op zijn lazer.
Ik kon echt niet bedenken waarom u dat deed. Nadat ik er een nachtje over geslapen heb, kan ik het opeens wel bedenken: medelijden. U deed het omdat u het zielig vond dat een in de kroeg ongetwijfeld best gezellige vrouw door haar partij op een plek was neergezet waar haar incompetentie in het volle licht is komen te staan. En omdat u haar pijn kon voelen. Juist u…